وفاقي بجټ كښې د ټيكس بنياد پراخه كولو٬معيشت دستاويزي كولو ته پام لرنه شوې٬د كم آمدن لرونكو طبقو تحفظ به كولې شي٬ د جي اېس ټي 19 فيصد ته د رسولو په تجويز غور نه كېږي٬د پي اېل ټي اطلاق به وخت سره سره كولې شي۔د خزانې وزير محمد اورنګزېب

اسلام آباد 13جون (اے پی پی)د خزانې وفاقي وزير سېنېټر محمد اورنګزېب وئېلي دي وفاقي بجټ كښې د ټيكس بنياد پراخه كولو٬معيشت دستاويزي كولو ته پام لرنه كړې٬د كم آمدن لرونكو طبقو تحفظ به كولې شي٬د جي اېس ټي 19 فيصد ته رسولو په تجويز غور نه كېږي٬د پي اېل ټي اطلاق به وخت سره سره كولې شي٬پېټروليم ډوېلمپنټ ليوي اطلاق به په سمدستي توګه نه بلكې د وخت سره كولې شي٬جي ډي پي او د افراط زر اهداف حقيقې دي٬ د 12 زره ارب ليكيجز بندولو لپاره اقدامات كوو٬د نجكارۍ په عمل د اتحادي ګوندونو سره مشاورت مخ په وړاندې روان دے٬هيله لرو آئي اېم اېف سره د سټاف په كچه لوظ نامه به تر جولائي وكړې شي۔د زيارت په ورځ د وزير مملكت علي پروېز ملك٬د خزانې سېكرټري امداد الله بوسال او د اېف بي آر چيئرمېن امجد زبير ټوانه سره پوسټ بجټ پرېس كنفرنس ته په خپله وينا كښې د خزانې وزير ووئيل وفاقي بجټ كښې د ټيكس بنياد پراخه كولو ته پام لرنه شوې٬په پاكستان كښې دا مهال د جي ډي پي تناسب سره د ټيكسونو شرح نزدې لس فيصده ده٬په درېو كلونو كښې به د جي ډي پي تناسب سره د ټيكسونو شرح 13 فيصد ته د رسولو هڅه كوو٬غېر دستاويزي معيشت خاتمه هم حكومتي ترجيحات كښې شامله ده۔دې مقصد لپاره د ډيجيټلائزېشن عمل مخ په وړاندې روان دے٬دې سره به د ټيكس نظام كښې انساني مداخلت كم شي٬ ده ووئېل دې سره به نه يواځې ريونيو زياته شي بلكې شفافيت به هم راشي۔د خزانې وزير ووئيل په زيات آمدن لرونكو زيات او په كم آمدن لرونكو طبقو كم ټيكس لګولے شوے٬نان فائلرز لپاره په كاروباري ټرانزېكشن د ټيكس شرح زياته شوې او په ځينې ځايونو دغه شرح تر 45 فيصد زياته كړې شوې٬مونږ له به د نان فائلرز اختراع د هېواد څخه ختمول وي۔په بجټ كښې كم آمدن لرونكو طبقو له تحفظ وركړے شوے۔د خزانې وزير ووئيل دا پنځه هغه بنيادي اصول دي د كوم په بنياد چې بجټ ترتيب كړے شوے۔ده ووئيل د پېټروليم ډوېلپمنټ ليوي حد 60 روپو څخه 80 روپو ته د رسولو تجويز دے٬دا به د وړومبۍ ورځې څخه نه وې٬دا اضافه به د وخت سره سره كولې شي۔په دې اړه به حكومت د تيلو د بيعو نګراني كوي دغسې چې په وګړو كم بوج واچولې شي۔د خزانې وزير ووئيل د تنخاګانو په سليب كښې د مياشتې په 50 زره تنخا اغستونكو ټيكس نشته دغسې په ټاپ سليب هم د ټيكس شرح كښې بدلون نه دے شوے۔شمېرې په مجموعي توګه زياتې شوي خو په انفرادي توګه بوج زيات نه دے٬د خزانې وزير ووئيل ريټيلرز د ټيكس په دائره كښې راوستلو ته اړتيا ده دغسې چې په نورو طبقو د ټيكس بوج كم شي۔په اپرېل مياشت كښې په خپله خوښه د رجسټرېشن ترمخه يواځې 75 سوداګرو رجسټرېشن كړے ؤ ٬په مئي مياشت كښې اېف بي آر په 6 ښارونو كښې اقدامات پېل كړي چې په نتيجه كښې يې تراوسه 31 زره ريټيلرز رجسټرډ شوي ٬ دا عمل به روان وي او د يكم جولائي څخه به په ريټيلرز د ټيكس اطلاق وشي٬د خزانې وزير ووئيل دا مهال د 9 ټريلين كرنسي په ګردش كښې ده٬د ډيجيټلائزېشن د لارې به چارې سمولې شي٬مونږ هڅه كوو چې كيش ټرانزېكشن كم كړے شي۔د پوائنټ آف سيل رجسټرېشن سلسله به بيا پیل كولې شي۔د خزانې وزير ووئيل فري لانسرز په اړه پاكستان د نړۍ درېم لوئې هېواد دے٬راروان مالي كال بجټ كښې د آئي ټي ودې لپاره په كرنټ او ډوېلپمنټ دواړو محاذونو په زړه پورې فنډ بېل شوے۔ډيجيټل انفراسټركچر به ښه كولې شي٬دا مهال زمونږ د آئي ټي برآمدات 3.5 ارب ډالر دي كوم به چې تر 8 ارب ډالرو رسولې شي۔ده ووئيل بايد د كوچني او ميځنۍ درجې كاروبار لپاره فنانسنګ شوے ؤ خو نه دے شوے۔د كوچني كاروبار لپاره بانكونو له خپل كردار ترسره كولو ته اړتيا ده۔ دتېرو څو اونيو راهيسې زمونږ د سټېټ بانك ګورنر او پاكستان بينكرز اېسوسي اېشنز سره په دې اړه غونډې شوي ۔دغه غونډو كښې د زراعت٬آئي ټي او اېس اېم ايز لپاره په فنانسنګ خبرې شوي۔دې څانګو لپاره بجټ سبسډيز ترمخه هم روپۍ بېلې شوي٬ ده ووئېل د اېس اېم ايز فرسټ لاس ګارنټي به حكومت وركوي٬دغسې د ايكسپورټ فنانسنګ څانګه اوس ايګزم بانك ته منتقل كيږي چې ورسره به اېس اېم ايز ته ګټه ورسي۔د خزانې وزير ووئيل د سركاري څانګې كلن پرمختيائي پروګرام كښې روانو پروژو ته پام لرنه شوې او 81 فيصده فنډز د دغې منصوبو لپاره بېل كړے شوے۔د نوو منصوبو لپاره د بېل كړی شوي فنډ شرح 19 فيصد ده٬په دې كښې ديامير٬داسو او بهاشا بند پشان منصوبې شاملې دي۔د يوې پوښتنې په ځواب د خزانې وزير ووئيل په ډي اے پي ټيكس كښې كوم بدلون نه دے شوے٬په درآمدي ټريكټرز لس فيصده ټيكس كښې اووه فيصده ټيكس وړاندې څخه لاګو ؤ او حقيقي اضافه يواځې درې فيصده ده٬ده ووئيل د 12 زره ارب ليكجيز بندولو لپاره د اقدامات سلسله روانه ده٬ټريك اينډ ټريس ښه نظام ؤ خو په هغې كښې ځينې مسئلې وې دغسې پي او اېس كښې هم ځينې مسئلې وې٬تر ټولو زيات ليكجيز په سيلز ټيكس كښې دے ٬ډيجيټلائزنېشن عمل چې څنګه هم مخ په وړاندې لاړ شي نو ريونيو به زياته شي۔د خزانې وزير ووئيل د وګړو د ژوند د طرز ډېټا شته٬دغه خام ډيټا مو فيلډ فارمېشنزكښې نه شو بچ كولې۔ دې مقصد لپاره مونږ ډيټا اينالټك مقاصدو لپاره ډله جوړه كړې كومه به چې د دې ډيټا تجزيه كوي او د هغې له مخې به فيلډ فارمېشنز ته نفاذ لپاره هدايات جاري كوي۔د خزانې وزير ووئيل د مجموعي وصوليو په اړه مونږ صوبو سره مشاورت كوو او په سباؤن كښې به هم كولې شي۔اتلسم بدلون له مخې كوم وزارتونه او محكمې چې صوبو ته منتقل شوې وې٬بايد هغه بند كړی شي كومې چې مونږ نه دې بندې كړي٬په غېر ضروري خرڅونو قابو موندلو لپاره د اقداماتو سلسله روانه ده۔ ده ووئېب د پي ډبليو ډي بندولو په اړه پريكړه شوې۔په يو څو مياشتو ګښې به په دې اړه نور اقدامات وكړے شي٬كه صوبې د مركز بوج تقسيم كړي نو دې سره به زمونږ لپاره مالي ګنجائش راپېدا شي۔د خزانې وزير ووئيل پالېسي رېټ كښې كمے شوے او په دغه بنياد د راروان مالي كال په مهال د افراط زر شرح 12 فيصده ټاكلې شوې كومه چې حقيقي ده٬د نجكارۍ پروګرام په اړه د خزانې وزير د يوې پوښتنې په ځواب ووئيل مونږ ټولو ډلو سره په ګډه روان يو٬د پي آئي اے او اسلام آباد هوائي مېدان آؤټ سسورسنګ په اړه د اقداماتو لړۍ روانه ده٬د اسلام آباد هوائي مېدان آؤټ سورسنګ عمل به بشپړ شي٬وزيراعظم د اسلام آباد نه پس د لاهور او كراچۍ د هوائي مېدانونو د ډيټا تجزيې كولو سپارښتنه كړې٬د بجلغ او توان په څانګه كښې هم اقدامات كوو٬د ډسكوز كارپورېټ ګورننس كښې ښه والې راوستلے كېږي٬د ډسكوز په بورډز كښې به نجي څانګه راوستلې شي۔د نجكارۍ په پروګرام زمونږ اتحادي ګوندونو سره مشاورت روان دے٬د آئي اېم اېف په اړه د پوښتنې په ځواب د خزانې وزير ووئيل د آئي اېم اېف سره ورچوئل خبرې اترې روانې دي٬په دې حقله مثبت پېشرفت شوے٬تراوسه چې كومې خبرې شوي هغه مثبت دي۔مونږ په دې اړه اتحادي ګوندونو له بريفنګ وركړے ٬هيله لرو چې د سټاف كچې لوظ نامه به تر جولائي وكړې شي۔د خزانې وزير ووئيل جي اېس ټي د 18 نه تر 20 فيصد ته د رسولو په كوم تجويز غور نه دے روان۔د ټيكس قوانين كښې بدلونونه كېږي٬مجموعي قامي پېداوار كښې د زياتوالي كوم هدف چې مقرر شوے ټول اقدامات د هغې له مخې كیږي۔د اقتصادي چارو وير مملكت علي پروېز ملك په دې موقع ووئيل حكومت د ګرانۍ له امله اولس ته د رسېدونكو تكليفونو احساس لري خو د دغې پس منظر ته به هم كتل وي٬مونږ د استحكام او ښه والي پلو مخ په وړاندې روان يو٬په تېر وخت كښې د نوټونو په چهاپ كولو او يا په بور اغستلو خساره پوره كېده چې ورسره ګراني زياته شوې٬دا سلسله به وخت سره سره ختمول وي٬مونږ له به په مشاورت سره د ښې لارې انتخاب كول وي٬دغه لاره مشكله ضرور ده خو دا به هم كتل وي كه دغه لاره اختيار نه كړې شي نو د هېواد به څه صورتحال وي۔ده ووئيل د مياشتې 50 زره تنخا اخستونكې كسان د ټيكس څخه مستثنٰی دي٬تر يو لك تنخا اغستونكو باندې تر 1200 روپو بوج پريوتے۔ده ووئيل مونږ له به د اصلاحات عمل مخ په وړاندې بوتلل وي او د ټيكس بنياد به پراخه كول وي۔د يوې پوښتنې په ځواب كښې ده ووئيل د دبئي ليكس په اړه د خزانې وزير پخپله بريفنګ وركولو لپاره وئيلي وو٬مونږ تيارې كړې۔د اېف بي آر چيئرمېن ووئيل د پي او اېس انعامي سكيم به بيا پیل كولې شي٬ده ووئيل د پي او اېس په ټرانزېكشن د يوې روپۍ د فيس په لړ كښې تراوسه 1 ارب روپۍ ترلاسه شوي۔د خزانې سېكرټري امداد الله بوسال په دې موقع ووئيل په تنخاګانو كښې اضافه به په بنيادي تنخا وي۔ ده ووئيل كوم خپلواكه ادارو او كارپورېشنز چې حكومتي پے سكيل نافذ كړې٬د اضافې اطلاق به په هغې كېږي د كومو خپلواكه ادارو٬كارپوېشنز چې خپل خپل پے سكيل وي٬هغوي به د خپلې تګلارې له مخې په دې عمل كوي٬ده ووئيل اي او بي آئي يو خپلواكه اداره ده٬پنشن كښې د اضافې پريكړه به پخپله كوي۔